Tweede themamiddag van de sectie GIS van de
Kring voor Aardobservatie en Geo-informatica (KvAG):

Visualisatie van Geo-informatie uit DBMS'en

in samenwerking met de werkgroep SIG-GIS
van Benelux Ingres gebruikersgroep

De Benelux Ingres gebruikersgroep heeft een werkgroep SIG-GIS (Special Interset Group - Geographic Information Systems), die zich bezig houdt met met GIS-aspecten bij (Ingres) database gebruik. Per bijeenkomst heeft de SIG-GIS een andere voorzitter, die verantwoordelijk is voor de organisatie.

Het thema van deze bijeenkomst betreft het het visualiseren en brouwsen van geografische informatie, welke ligt opgeslagen in een DBMS (database management systeem). Hierbij zijn de volgende aspecten van belang zijn: kartografische verantwoorde en interactieve presentatie, visualiseren van verschillende geografische gegevenstypen (raster/vector), het interactief presenteren van informaties op verschillende kaartschalen, twee- en drie-dimensionale gegevens, veranderingen door de tijd, etc. Het programma van deze bijeenkomst ziet er als volgt uit:

[ begin | programma overzicht | einde ]

Programma overzicht

13.45 uur	Ontvangst met koffie/thee
14.00 uur	Tom Vijlbrief (PGS):	Welkom.
14.05 uur	Menno-Jan Kraak (ITC):	Kartografische aspecten bij het visualiseren van Geo-informatie uit databases.
14.45 uur	Bart Maessen (Kadaster):	De Kadastrale querytool.
15.25 uur	Koffie/thee
15.40 uur	Simon Bulthuis (Tenet,project RWS/AVV):	Dynamisch visualiseren van de verkeersstomen.
16.20 uur	Andre van der Veen (RIVM):	Kaarten voor mens en milieu.
17.00 uur	Tom Vijlbrief (PGS):	Hoe verder met de SIG-GIS?
17.15 uur	Borrel
17.45 uur	Sluiting

Thema's voor volgende bijeenkomsten zijn: kwaliteitsbeschrijving, gegevensintegratie, beeldverwerking en beeldinterpretatie, datacommunicatie (internet/web), (geo)grafische gebuikersinterface, GIS analyse, GIS software engineering, management en organisatie, standaardisatie (SQL3, OQL, OpenGIS), etc.

De deelname aan deze middag is zonder kosten en staat open voor zowel leden als niet-leden van de KvAG. Opgave voor deelname is noodzakelijk in verband met de beschikbare ruimte en kan geschieden door het opsturen van onderstaande aanmeldingstrook, of telefonisch, of per fax of per email naar:

mw. drs. S.J. Fraikin RWS, MD, Kanaalweg 3b, Postbus 5023, 2600 GA Delft, tel. 015-2691111, fax. 015-2618962, email: s.j.fraikin@mdi.rws.minvenw.nl .

[ begin | programma overzicht | einde ]

Samenvattingen:

De kijk op en het gebruik van de kaart in wetenschap en maatschappij bevindt zich midden in een veranderingsproces. Veranderingen die worden gestimuleerd door nieuwe wetenschappelijke en maatschappelijke behoefte aan geo-informatie en een zich snel ontwikkelende technologie die informatie op innovatie manieren kan verschaffen. Centraal staat hierbij het begrip visualisatie. Natuurlijk, kartografen zijn altijd al bezig geweest met visualisatie, maar in momenteel heeft het woord een wat striktere betekenis en is gekoppeld aan moderne computer technologie die het mogelijk maakt om op directe en interactieve manier gegevens te visualiseren. De mogelijkheid om de kaart niet alleen vorm te geven op basis van kwantitatieve informatie uit de database, maar ook op basis van het kwalitatieve denkwerk van de gebruiker heeft een enorme impact op de kartografie. Momenteel wordt er daarom op diverse plaatsen in de wereld gewerkt aan de ontwikkeling van de exploratieve kartografie, die de gebruiker de functionaliteit biedt om bovenstaande te kunnen uitvoeren. Voorbeelden zijn het visueel bevagen van de database, het op allerlei manieren visualiseren van dezelfde ruimtelijke gegevens, het toepassen van meerdere dimensies en het genereren van animaties. Tijdens de voordracht zullen verschillende van deze aspekten nadere worden toegelichten en geillustreerd. Ook zal worden ingegaan op de diverse problemen die hierbij ontstaan.

[ begin | programma overzicht | einde ]

Tijdens deze presentatie worden de eisen, ontwerp en de geleerde lessen behandeld van een GIS, die wordt ingezet als een geografische query tool (frontend) voor een relationele database. Enkele algemene zaken worden besproken zoals koppeling tussen ruimtelijke en administratieve gegevens, integratie met andere ruimtelijke data, kaart generalisatie, thematische kaarten, visualisatie van historie en aggregatie van m.b.v. geografische en tijdattributen.

Al deze zaken worden gerelateerd aan het gebruik binnen het Kadaster. Het LKI-systeem zorgt voor een geintegreerde opslag en onderhoud (mutaties) van de GBKN en de Kadastrale kaart. De GBKN en de Kadastrale kaart zijn fysiek opgeslagen in één database: CA-OpenIngres met OME/SOL. Topologie is een belangrijk aspect in de database. Om om te kunnen gaan met historie, is elk object uitgebreid met 2 extra attributen: een creatietijd en een verwijdertijd.

Binnen de Query Tool wordt integratie van ruimtelijke en administratieve gegevens bereikt door gebruik te maken van database views. Het voordeel van een view is als de orginele data wijzigt, dan blijft de view correct. Vanwege performance redenen moeten de sleutels waarop twee tabellen worden gejoined een index hebben. On-the-fly kaart generalisatie is erg belangrijk omdat de gebruiker in staat moet zijn in en uit te zoomen met behoud van een goede performance. Aggregatie van ruimtelijke gegevens moet mogelijk zijn, liefst ook in combinatie met tijd. Op deze manier is het makkelijk om trends op te sporen of het privacy aspect te beschermen. In de presentatie zal ook kort worden ingegaan op het gebruik van tijd binnen de Query Tool.

Door gebruik te maken van standaard SQL (uitgebreid met SOL) is het meeste van het hierbovenstaande te realiseren. Integratie is gebaseerd op een 'CREATE VIEW' statement, aggregatie is gebaseerd op een SQL aggregatie functie (SUM, COUNT etc) in combinatie met de 'GROUP BY' clause, ruimtelijke selectie is mogelijk met SQL/SOL-expressies die gebruik maken van inside en overlap. On-the-fly kaart generalisatie wordt bereikt door gebruik te maken van de GAP-tree. Gebruikers worden niet geconfronteerd met het gebruik van SQL: de SQL-statements worden gegenereerd door het GIS GEO++.

[ begin | programma overzicht | einde ]

Deze presentatie wordt gegeven naar aanleiding van het OSS project, uitgevoerd voor RWS/AVV door Carto, Informaat, Oranjewoud, PSB, en Tenet systems.

De regionale diensten van RWS gebruiken een aantal geautomatiseerde systemen voor zowel dynamisch verkeersmanagement, als objectbewaking en bediening (tezamen wegverkeerssystemen genoemd). Het doel van het OSS (Operator Support Systeem) is het bieden van een uniforme en geintegreerde gebruikersinterface voor deze wegverkeerssystemen, zoals signalering, gladheidsmelding, Dynamische Route Informatie Panelen (DRIP), toeritdosering, etc.

De kern van de gebruikersinterface wordt gevormd door de kaarten die geopend kunnen worden (en waarop naar willekeur kan worden gepand, en gezoomd), met daarop de volgende drie lagen gerepresenteerd: de achtergrond (landsgrensen, rivieren, bebouwde gebieden), het wegennet en de verkeerskundige objecten (verkeersstromen, matrixborden, DRIPs, weerobjecten, etc.).

Het OSS project ondersteunt vier soorten kaarten, elk met een bepaalde mate van gedetailleerdheid, ten behoeve van de door de operator te kiezen schaal: hoofdwegennetkaarten: deze geven een overzicht van een groot gebied, rijbaankaarten: deze ondersteunen het nemen van regionale maatregelen, rijstrookkaarten: deze ondersteunen het nemen van maatregelen voor de veiligheid en doorstroming op de rijbanen, detailkaarten: deze presenteren details van bijzondere objecten, zoals bruggen en tunnels.

Deze presentatie zal het kaartgeneratie proces behandelen: het inlezen van de bronbestanden in de Ingress database, de conversie van de gegevens, en het styleren/opmaken van de kaarten. De nadruk zal liggen op de laatste fase: het styleren/opmaken van de kaarten (de gebruikers interface).

Bij het styleren/opmaken van de kaarten gaat het onder andere om de samenhang tussen de drie lagen (bij bijv. verschillende transformaties van het wegennet), het styleren van het wegennet door gebruik van bepaalde set hoeken (van bijv. 30 graden), het opblazen van de wegbreedte om er dynamische objecten op te kunnen representeren, etc.

[ begin | programma overzicht | einde ]

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is een belangrijke producent en gebruiker van ruimtelijke informatie over milieu- en volksgezondheid. Geografische Informatie Systemen (GIS) behoren dan ook al jaren tot het onderzoeksinstrumentarium van het RIVM, zowel bij de gegevensverwerking als bij de kaartproductie. Rond het GIS heeft het RIVM een uitgebreide gegevenslogistieke infrastructuur gebouwd. Met name het deel van de infrastructuur dat de kaartproductie ondersteunt staat in deze lezing centraal. Daarnaast wordt aan de hand van voorbeelden ingegaan op de vragen: Is er een toetsingskader voor kaarten? Wat is de beoogde boodschap van de afzonderlijke kaarten? Hoe presenteer je complexe ruimtelijke onderzoeksresultaten aan beleidsmakers? (C.Bartels 14 augustus, 1997)

[ begin | programma overzicht | einde ]

• Voorzitter volgende bijeenkomst?
• Bredere opzet (ook andere DBMSen)?
• Aansluiten bij KvAG, GIS?
• etc.