Vierde themamiddag KVAG:

3D geo-informatie inwinnen en toepassen

Themamiddag:	3D geo-informatie inwinnen en toepassen
Locatie:	collegezaal A, subfaculteit Geodesie,
	TU Delft (Thijsseweg 11, Delft)
Datum/tijd:	26 november 1998, 13.45 - 17.15 uur.
Kosten:	geen.

De KvAG (Kring voor Aardobservatie en Geo-informatica) organiseert elk jaar een aantal themamiddagen. De KvAG bestaat uit drie secties, te weten: 1. fotogrammetrie, 2. remote sensing en 3. GIS. Op 26 november 1998 organiseert de KvAG voor de eerste keer een themamiddag waarbij alle drie de secties betrokken zijn. Het thema van deze middag is '3D geo-informatie inwinnen en toepassen'. Het programma ziet er als volgt uit:

[ begin | programma overzicht | einde ]

Programma overzicht

13.45 uur:	Ontvangst met koffie/thee
14.00 uur:	Inleiding
14.05 uur:	Seismische tomografie voor opbouw van 3D geofysisch model
	Roel K. Snieder (RUU)
14.40 uur:	Gebruik 3D modellen in de geo-wetenschappen
	Ipo Ritsema (TNO-NITG)
15.15 uur:	Koffie/thee
15.30 uur:	Fotogrammetrische inwinning van 3D modellen van gebouwen en industriële installaties
	George Vosselman (TU Delft, Geodesie)
16.05 uur:	Visual Reality bij de Meetkundige Dienst
	Remko Wicherson (Meetkundige Dienst, Rijkswaterstaat)
16.40 uur:	Borrel
17.15 uur:	Sluiting

Elke presentatie duurt 30 min en daarna is er 5 min gelegenheid voor vragen. De deelname aan deze middag is zonder kosten en staat open voor zowel leden als niet-leden van de KvAG. Opgave voor deelname is noodzakelijk in verband met de beschikbare ruimte en kan geschieden per telefoon of per fax naar:

Ingrid Politiek, Kadaster, Waltersingel 1, Postbus 9046, 7300 GH Apeldoorn tel. 055-5285247, fax. 055-3557931

[  begin | programma overzicht | einde ]

Samenvattingen:

Seismic tomography is a prime tool for probing the interior of the earth. The seismology group at Utrecht University has an active programme for carrying out this work along three different lines: (i) Seismological data are collected with the NARS network. (ii) Methodological advances in the theory of wave propagation and inverse problems are made. (iii) These techniques are applied for the construction of 3D models of the seismic velocity in the earth. This is illustrated with models for the structure of the earth's mantle under Europe, North America, as well as on a global scale. The obtained images show at shallow depth a striking correlation with tectonic features at the earth's surface.

[  begin | programma overzicht | einde ]

De geowetenschappen houden zich bezig met de observatie, karakterisatie en dynamiek van aardse systemen in de ondergrond en de interactie met socio-economische systemen, voornamelijk aan het aardoppervlak. Met behulp van de geowetenschappelijke kennis worden bijvoorbeeld schattingen gemaakt van de economisch winbare volumes van verschillende delfstoffen in Nederland, zoals onder andere olie, gas en grondwater of zout, kolen en bouwmaterialen. Aan de basis van deze volumetrische schattingen ligt een driedimensionaal inzicht in deze voorraden, gerepresenteerd door 3D modellen, ten grondslag. Een ander voorbeeld is de behoefte om de effecten van grondwaterbeheer of civiel technische maatregelen te kunnen voorspellen. Hiervoor worden computerprogramma’s gebruikt die de processen in de aardse systemen numeriek simuleren. De invoer en uitvoer van deze programmatuur bestaat ook uit 3D modellen of schematisaties en eigenschappen van de ondergrond. Het werken met deze geowetenschappelijke 3D modellen vereist specifieke functionaliteit en kennis op het gebied van:

• Het bouwen. De geowetenschappelijke karakterisatie van de ondergrond is immers een proces van interpolatie tussen schaarse en veelsoortige meetdata (boringen en/of geofysisch). Hierbij speelt altijd ook de onzekerheid over de topologie en geometrische en andere eigenschappen van een object een rol.
• Het opslaan, beheren en uitwisselen. Van belang is dat verschillende representaties (finite element, vector; finite difference, raster; spline, functie) ondersteund kunnen worden (liefst door standaard databases) ten behoeve van bouw, visualisatie, analyse en numerieke simulatie applicaties;
• Het visualiseren. Zowel de modellen van de aardse systemen als eventuele meetinformatie dienen in het bouwproces gevisualiseerd te kunnen worden in 3D (wereldcoördinaten).

[  begin | programma overzicht | einde ]

Drie-dimensionale modellen van gebouwen en industriele installaties hebben zeer veelzijdige toepassingen: planning van uitbreidingen en onderhoud, analyse van geluidsoverlast van verkeer, reikwijdte van zenders, ontwerp van pijpleidingenstelsels, de presentatie aan klanten van makelaars en bedrijven en vele andere. Fotogrammetrie is in veel gevallen een ideale methode voor de inwinning van 3D modellen. Het opbouwen van 3D modellen is echter veel meer werk dan een 2D-kartering. In deze klassieke kartering worden hoeken van gebouwen gemeten in een stereomodel en wordt de bijbehorende topologie geregistreerd. Deze werkwijze leidt bij de inwinning van 3D modellen tot zeer hoge kosten. Aan de TU Delft worden alternatieve meetstrategien ontwikkeld die een efficientere inwinning van 3D modellen mogelijk maken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van a priori kennis over de vorm van de te meten objecten en methoden uit de digitale beeldverwerking. De voordracht geeft een overzicht over methoden voor de meting van 3D modellen van gebouwen uit luchtfoto's en terrestrische opnamen en de reconstructie van industriele installaties uit foto's met behulp van CAD modellen.

[  begin | programma overzicht | einde ]

De Meetkundige Dienst is onder andere verantwoordelijk voor de levering van geo-informatie aan de diverse Rijkswaterstaatdirecties en -diensten. Zo produceert zij digitaal-topografische bestanden (DTB) en laserhoogtebestanden (AHN). Omdat er een toenemende behoefte bestaat aan een goede presentatie van de geo-informatie, zoekt de MD naar nieuwe presentatiemethoden (visual reality). Hierbij kan worden gedacht aan het gebruik van luchtfoto's als ondergrond voor de DTB's of voor tracéontwerpen. Naast stilstaande boven- en schuinaanzichten kunnen ook filmpjes worden gemaakt In de voordracht worden de visual-reality technieken en toepassingsmogelijkheden toegelicht.

[  begin | programma overzicht | einde ]